Het zijn net mensen

Door: Philip Stroomberg
In: Vormberichten, april 2009

Van 19 t/m 21 maart was ik in Berlijn bij de Pictoplasma conferentie die daar alweer voor de derde maal plaats vond. Ik heb genoten van een boordevol programma met presentaties, pitches, workshops, een expositie, screenings, en nog veel meer. Alles in het teken van het hedendaags character design. Via mijn vierjarige zoon kom ik er dagelijks mee in aanraking (Wall-e is al maanden het gesprek van de dag). Verder wist ik niet precies wat te verwachten. Poppetjes? Speelgoed? Kunst?

Benieuwd naar de mening van de aanwezige ontwerpers, sprak ik met Kristiaan der Nederlanden, illustrator en characterdesigner. Onder meer bekend van de Oxxio reclamecampagne. En met Mieke Driessen, illustrator, bekend van haar eigen character 'foomp'.

Wat is nu eigenlijk een character precies?
'Een character is iets anders dan zomaar een poppetje. Het is een poppetje met een persoonlijkheid. Een character roept een emotie op bij de beschouwer, hoe simpel het ook is. Een character heeft als het ware een biografie. Er zit een verhaal aan vast’, aldus Kristiaan.
Mieke Driessen hierover: 'Een character is voor mij een gevoel, een emotie. Een figuur komt tot leven door de herkenning, je ziet er een levend wezen, een mens in'.

Benieuwd naar de ontwikkelingen, vraag ik of er verassende zaken te melden zijn op het gebied van characterdesign.
Mieke was met name zeer onder de indruk van de presentatie van Gaston Gaba, een bevlogen characterdesigner met een grote staat van dienst: 'je voelt zijn passie, het is eigenlijk zelf een character'.
Kristiaan: 'Ja, wat ik verassend vond: het charcterdesign beweegt zich meer op het terrein van autonome kunst. Je ziet hier veel minder graffiti, haast geen designertoys of vinylpoppetjes. Het vakgebied krijgt wat meer diepgang.’

Waarschijnlijk is dat de inbreng van de organisatie en de selectie die zij presenteren. In ieder geval klopt het: de characters in met name de expositie werden gepresenteerd als een kunstvorm.

Waar en hoe zet je characters in je werk in?
Kristiaan: ‘Een character werkt goed als bindmiddel, het character kan sympathie kweken en mensen verleiden. Characters hebben de mogelijkheid fans aan zich te binden en dus een merk een fanbase te geven. Er ontstaat een wereldje rond het character. Characters kunnen zelfs collector’s items worden.’
Mieke: ‘characters maken alles persoonlijk, ze laten een afbeelding leven en spreken. De kijker krijgt zo een band of relatie met een tekening.

Waarom zou je eigenlijk voor een herkenbaar character kiezen i.p.v. een geabstraheerde vorm of letterbeeld?
Kristiaan: ‘Vergelijk Bol en Amazon. Bol spreekt zijn klanten veel persoonlijker aan. Het Bol mannetje vertelt heel letterlijk een boodschap terwijl deze tegelijkertijd geestig en aimabel is. Net als bij een logo kan je een merkwaarde en de eigenschappen die je wilt communiceren op een makkelijke en directe manier in een character stoppen. Je geeft je merk letterlijk een gezicht.’

Gaat een character niet snel vervelen?
‘Je raakt nooit uitgespeeld, tenminste ik niet. Kijk naar ‘foomp’, het is een stukje stof met twee ogen. Het is een magisch gevoel dat het zo werkt. Het enige wat ze doen is voor zich uit staren. Ze dagen daardoor de mensen uit tot creativiteit. In elk ding wat wij als levend beschouwen zit een emotie, een gevoel, een verhaal, een geschiedenis en een toekomst’, aldus Mieke.
Kristiaan: ‘Kijk eens naar Hello Kitty, dat bestaat al jaren en blijft zich eindeloos vernieuwen. Je kan een character blijven vernieuwen en zelfs aanpassen aan de tijd indien dat nodig is.’

Komen de characters de komende tijd in grote getale naar Nederland?
Kristiaan: ‘Je kunt er niet omheen. Zeker niet gezien de technologische ontwikkelingen. We zullen ze dan ook in grote getale terugzien op alle beeldschermpjes om ons heen.’ Mieke is nog stelliger: ‘sterker nog: ze zijn er al! Alleen is men in Nederland erg voorzichtig wat betreft characters. Opdrachtgevers spelen vaak op safe. Ze willen meer van hetzelfde, van datgene ze al kennen. Dat is Nederlanders eigen.’

Wat mij voornamelijk is opgevallen tijdens deze dagen, is het grote aantal zeer gedreven mensen die op een bevlogen en professionele manier praten over (hun) characters.
Een gevaar is wel dat je, als je hier bent, overal gezichten in gaat zien. Zo komen zelfs een handdoekhaakje in het hotel en een verkeersbord onderweg, tot leven.

Philip Stroomberg

www.kristiaan.nl
www.miekedriessen.nl
www.pictoplasma.com